ദേശീയതയുടെ ഉദയവും സാമൂഹിക നവീകരണവും

പത്താംതരം തുല്യത പഠിക്കുന്ന വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് സാമൂഹ്യശാസ്ത്രം വിഷയത്തിലെ രണ്ടാം അധ്യായം, ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലെ വളരെ നിർണ്ണായകമായ ഒരു കാലഘട്ടത്തെക്കുറിച്ചാണ് പഠിപ്പിക്കുന്നത്. ദേശീയതയുടെ ഉദയവും സാമൂഹിക നവീകരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങളും ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തെയും ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ രൂപീകരണത്തെയും എങ്ങനെ സ്വാധീനിച്ചു എന്ന് ഈ അധ്യായം വിശദീകരിക്കുന്നു. നമ്മുടെ സമൂഹത്തെയും രാഷ്ട്രീയത്തെയും രൂപപ്പെടുത്തിയ അടിസ്ഥാനപരമായ ആശയങ്ങളെയും സംഭവങ്ങളെയും കുറിച്ച് വ്യക്തമായ ധാരണ നൽകുന്ന ഒന്നാണിത്.

ഇന്ത്യൻ ദേശീയതയുടെ ഉദയം

ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ്റെ ചൂഷണവും അനീതികളും ഇന്ത്യക്കാർക്കിടയിൽ ഒരു പുതിയതരം അവബോധം വളർത്തി. ഇതാണ് 'ദേശീയത' എന്ന ആശയത്തിന് രൂപം നൽകിയത്. ഒരേ ഭൂപ്രദേശത്ത് ജീവിക്കുന്ന, ഒരേ ചരിത്രവും സംസ്കാരവും പങ്കിടുന്ന ജനങ്ങൾക്ക് തങ്ങൾ ഒരു രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ ഭാഗമാണെന്ന തോന്നലുണ്ടായി.

ദേശീയതയുടെ രൂപീകരണത്തിനുള്ള കാരണങ്ങൾ

ഇന്ത്യൻ ദേശീയത പെട്ടെന്നുണ്ടായ ഒന്നായിരുന്നില്ല. താഴെ പറയുന്ന ഘടകങ്ങൾ അതിന് വഴിയൊരുക്കി:

• ബ്രിട്ടീഷ് ചൂഷണവും നയങ്ങളും: ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്പത്തിക നയങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ പരമ്പരാഗത വ്യവസായങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുകയും കർഷകരെ ദുരിതത്തിലാക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ ചൂഷണം ജനങ്ങളിൽ ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധ വികാരം വളർത്തി.
• പാശ്ചാത്യ വിദ്യാഭ്യാസം: ബ്രിട്ടീഷുകാർ കൊണ്ടുവന്ന പാശ്ചാത്യ വിദ്യാഭ്യാസം ലിബറലിസം, ദേശീയത, ജനാധിപത്യം തുടങ്ങിയ പുതിയ ആശയങ്ങളെ പരിചയപ്പെടുത്തി. ഇത് ഇന്ത്യക്കാർക്ക് സ്വന്തം അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
• ഗതാഗത വാർത്താവിനിമയ സൗകര്യങ്ങൾ: റെയിൽവേ, ടെലിഗ്രാഫ്, തപാൽ സംവിധാനങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലുള്ള ജനങ്ങളെ പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിക്കാൻ സഹായിച്ചു. ഇത് ദേശീയ നേതാക്കൾക്ക് ജനങ്ങളുമായി ആശയവിനിമയം നടത്താനും ഒരുമിപ്പിക്കാനും സഹായകമായി.
• സാമൂഹിക-മത നവീകരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ: ഈ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ സാമൂഹിക തിന്മകൾക്കെതിരെ പോരാടുകയും ജനങ്ങളിൽ ആത്മാഭിമാനവും ഐക്യബോധവും വളർത്തുകയും ചെയ്തു.
• സാഹിത്യത്തിൻ്റെയും പത്രങ്ങളുടെയും പങ്ക്: പ്രാദേശിക ഭാഷകളിലുള്ള പത്രങ്ങളും സാഹിത്യകൃതികളും ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ്റെ ദൂഷ്യവശങ്ങൾ തുറന്നുകാട്ടുകയും ദേശീയബോധം വളർത്തുകയും ചെയ്തു.

1857-ലെ ഒന്നാം സ്വാതന്ത്ര്യസമരം

ദേശീയതയുടെ ഉദയത്തിലെ ഒരു പ്രധാന നാഴികക്കല്ലായിരുന്നു 1857-ലെ കലാപം. ഇത് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിനെതിരായ ആദ്യത്തെ വലിയ സായുധ പോരാട്ടമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശിപായി ലഹളയായി ആരംഭിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് ഇത് കർഷകർ, കൈത്തൊഴിലാളികൾ, നാട്ടുരാജാക്കന്മാർ എന്നിവരിലേക്കും വ്യാപിച്ചു. ഈ സമരം പരാജയപ്പെട്ടെങ്കിലും, ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ ഐക്യവും ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരായ പോരാടാനുള്ള താൽപ്പര്യവും ഇത് ലോകത്തിന് മുന്നിൽ തെളിയിച്ചു.

സാമൂഹിക-മത നവീകരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ

19-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇന്ത്യയിൽ നിരവധി സാമൂഹിക-മത നവീകരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിൽ നിലനിന്നിരുന്ന അന്ധവിശ്വാസങ്ങൾ, അനാചാരങ്ങൾ, വിവേചനങ്ങൾ എന്നിവ ഇല്ലാതാക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഇവയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.

നവീകരണത്തിൻ്റെ ആവശ്യകത

സതി, ശൈശവ വിവാഹം, ജാതി വിവേചനം, അയിത്തം, സ്ത്രീ വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻ്റെ അഭാവം തുടങ്ങിയ സാമൂഹിക തിന്മകൾ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തെ ദുർബലപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. ഈ ദുരാചാരങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കി, കൂടുതൽ പുരോഗമനപരവും നീതിയുക്തവുമായ ഒരു സമൂഹം കെട്ടിപ്പടുക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമായിരുന്നു.

പ്രധാന നേതാക്കളും പ്രസ്ഥാനങ്ങളും

• രാജാ റാം മോഹൻ റോയ് (ബ്രഹ്മസമാജം): സതി, ശൈശവ വിവാഹം എന്നിവയ്ക്ക് എതിരായും സ്ത്രീ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനു വേണ്ടിയും വാദിച്ചു.
• ഈശ്വരചന്ദ്ര വിദ്യാസാഗർ: വിധവാ വിവാഹത്തിനുവേണ്ടി പോരാടി.
• ജ്യോതിറാവു ഫൂലെയും സാവിത്രിബായ് ഫൂലെയും: ദളിതരുടെയും സ്ത്രീകളുടെയും വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി പ്രവർത്തിച്ചു. സത്യശോധക് സമാജം സ്ഥാപിച്ചു.
• സ്വാമി ദയാനന്ദ സരസ്വതി (ആര്യസമാജം): വേദങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങുക എന്ന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ജാതി വ്യവസ്ഥയെയും വിഗ്രഹാരാധനയെയും എതിർത്തു.
• സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ (രാമകൃഷ്ണ മിഷൻ): മനുഷ്യസേവനമാണ് ഈശ്വരസേവ എന്ന് പഠിപ്പിച്ചു. ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ മഹത്വം ലോകത്തിന് മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ചു.
• ശ്രീനാരായണ ഗുരു: "ഒരു ജാതി, ഒരു മതം, ഒരു ദൈവം മനുഷ്യന്" എന്ന മഹത്തായ സന്ദേശം നൽകി. ജാതി വിവേചനത്തിനെതിരെ പോരാടി. കേരളത്തിൽ നിന്നുള്ള സാമൂഹിക നവീകരണത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രതീകം.
• ചട്ടമ്പി സ്വാമികൾ: ജാതി വ്യവസ്ഥയെയും അയിത്തത്തെയും എതിർത്തു. ആത്മീയതയിലൂടെ സാമൂഹിക മാറ്റം ലക്ഷ്യമിട്ടു.
• അയ്യങ്കാളി: കേരളത്തിൽ ദളിതരുടെ അവകാശങ്ങൾക്കുവേണ്ടി പോരാടി. വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും സഞ്ചാര സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും വേണ്ടി ശബ്ദമുയർത്തി.

ഇന്ത്യൻ ദേശീയ കോൺഗ്രസ്സിന്റെ രൂപീകരണം

ഈ സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളുടെ ഫലമായി, 1885-ൽ ഇന്ത്യൻ ദേശീയ കോൺഗ്രസ് (Indian National Congress) രൂപീകൃതമായി. ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥനായ എ.ഒ. ഹ്യൂം ആയിരുന്നു ഇതിന് മുൻകൈ എടുത്തത്. ഇന്ത്യക്കാരുടെ രാഷ്ട്രീയ ആവശ്യങ്ങൾ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന് മുന്നിൽ അവതരിപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു കോൺഗ്രസ്സിന്റെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യം. ആദ്യകാലങ്ങളിൽ നിയമപരവും സമാധാനപരവുമായ മാർഗ്ഗങ്ങളിലൂടെയാണ് കോൺഗ്രസ് പ്രവർത്തിച്ചത്.

ഉപസംഹാരം

പത്താംതരം തുല്യത സാമൂഹ്യശാസ്ത്രം അധ്യായം 2, ഇന്ത്യൻ ദേശീയതയുടെ രൂപീകരണത്തിൻ്റെയും സാമൂഹിക നവീകരണത്തിൻ്റെയും പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഈ ചരിത്രപരമായ സംഭവങ്ങളും പ്രസ്ഥാനങ്ങളും ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന് അടിത്തറ പാകുകയും ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ മൂല്യങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ നിർണ്ണായക പങ്ക് വഹിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ അധ്യായം നന്നായി പഠിക്കുന്നതിലൂടെ, നമ്മുടെ രാജ്യത്തിൻ്റെ ചരിത്രത്തെയും സംസ്കാരത്തെയും കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള അറിവ് നേടാനും, വർത്തമാനകാല ഇന്ത്യയെ മികച്ച രീതിയിൽ മനസ്സിലാക്കാനും വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് സാധിക്കും. ഇത് വെറും ഒരു പാഠപുസ്തകത്തിലെ അധ്യായം മാത്രമല്ല, നമ്മുടെ രാജ്യത്തിൻ്റെ ആത്മാവിനെ അടുത്തറിയാനുള്ള ഒരു അവസരം കൂടിയാണ്.